نکات زیبایی از سوره حمد
انسجام سوره حمد؛
مرحوم امين الاسلام طبرسى درباره نظم و انسجام سوره حمد مى گويد:
انسان با مشاهده نعمتهاى الهى ، كه نقص و نياز آدمى خود شاهد گويايى بر آن است ، با نام منعم سخن را گشوده ، مى گويد:(بسم الله الرحمن الرحيم )
و پس از اعتراف به وجود منعم يگانه ، به حمد و شكر او مى پردازد:(الحمد لله)
و چون همگانى بودن انعام الهى را مى فهمد مى گويد: (رب العالمين )
و چون دريافت كه خداى سبحان علاوه بر پروراندن همه موجودات ، روزى آنها را نيز بر عهده مى گيرد، به رحمت مطلق حق اعتراف مى كند:(الرحمن )
و هنگامى كه عصيان تبهكاران و امهال و غفران الهى را مشاهده كرد، به ذكر رحمت مخصوص او زبان مى گشايد:(الرحيم )
و چون تجاوز انسانها به حريم يكديگر را مى نگرد، به روز حساب كه زمام آن تنها به دست خداست اعتراف مى كند: (مالك يوم الدين )
و پس از پيمودن اين مراتب و مراحل معرفتى و مشاهده اسماى حسناى خداى سبحان ، تنها او را شايسته عبادت يافته ، خود را در محضر او مى يابد و آنگاه از خبر به خطاب گراييده ، مى گويد:(اياك نعبد )
و چون پيمودن راه عبادت را بدون كمك خداى سبحان ناممكن مى يابد، اظهار مى دارد:( و اياك نستعين )
و چون مى بيند راهها فراوان و پويندگان آنها گوناگونند، بهترين راه را از خداى سبحان مسئلت مى كند:(اهدنا الصراط المستقيم )
و سرانجام ، چون پيمودن صراط مستقيم را به تنهايى دشوار مى يابد و نياز به همسفرانى راه بلد را احساس مى كند. مى گويد: (صراط الذين اءنعمت عليهم )
و براى آن كه در اين راه ، بيگانه با او رفاقت نكند مى گويد:(غيرالمغضوب عليهم و لا الضالين )و اين گونه بين تولى اولياى الهى و تبرى از دشمنان او جمع مى كند.